Detectiesystemen

Aanvalsdetectie: meer informatie over alarmeringsapparatuur bij epilepsie

86% van de nachtelijke aanvallen gebeurt onopgemerkt.
Tijdig ingrijpen bij nachtelijke aanvallen kan lichamelijk letsel of kans op een status epilepticus en SUDEP (Sudden unexpected Death in Epilepsy) verminderen.
Omdat grote aanvallen (Tonisch-Clonische of TC) ook levensbedreigend kunnen zijn (SUDEP) kan het bijzonder aangewezen zijn hiervoor een alarmsysteem te hebben dat in mogelijk gevaarlijke situaties iemand (thuis) verwittigt of als de persoon in een instelling verblijft, één of meerdere personen van de nachtdienst of begeleiding.

Welke aanvalsdetectie systemen zijn er?

We maken een onderscheid tussen:
• Klinisch gevalideerde detectie en commercieel op de markt
• Gadgets, producten die geen klinisch bewijs hebben
• Veelbelovende ideeën, onder ontwikkeling
Voorbeelden van klinisch gevalideerde aanvalsdetectie zijn NightWatch en Epicare.
NightWatch is een armband die aanvallen detecteert door veranderingen in de hartslag en bewegingen te meten. Recente wetenschappelijke studies tonen aan dat NightWatch bij patiënten met tonisch clonische aanvallen in 96% van de gevallen deze betrouwbaar detecteert. Dit niveau van betrouwbaarheid is een doorbraak in vergelijking met andere apparaten op de markt.

Voor meer informatie over NightWatch en Ikaros verwijzen wij u naar deze link.
Epicare Mobile is een draagbare epilepsiemonitor verbonden met een app op een smartphone.
Het systeem bestaat uit een sensor die als een horloge om de pols wordt geplaatst en is verbonden met een app op een smartphone. Het zorgt ervoor dat er bij een aanval een noodoproep wordt gedaan naar familieleden of verzorgers. GPS-coördinaten van de gebruiker tijdens een insult worden doorgestuurd in een SMS. Voor meer informatie zie deze link.

Commerciële apparaten zonder klinische validatie kunnen aantrekkelijk lijken, maar ze missen vaak aanvallen of geven onnodige alarmen, waardoor ze eerder overlast dan rust bieden.

Wat is aanvalsdetectie?

Aanvalsdetectie is een apparaat dat gebruikt wordt om epileptische aanvallen te detecteren en daarop te reageren door een waarschuwingssignaal te activeren. Deze technologieën zijn ontworpen om patiënten met epilepsie en hun verzorgers te helpen bij het monitoren en mogelijk ingrijpen tijdens een aanval, vooral wanneer observatie moeilijk is, zoals 's nachts.

Het doel van aanvalsdetectie is tweeledig:
1. Vroegtijdige detectie:
Er zijn systemen met sensoren die reageren op  beweging die in geval van een aanval een alarm activeren.
Er zijn ook multimodale systemen (zoals bijv. NightWatch) niet alleen beweging registreert terwijl u slaapt maar ook uw hartslag bewaakt. Omdat met name tonisch clonische aanvallen vaak met een verstijving van het lichaam beginnen, worden dergelijke kritieke gebeurtenissen vroegtijdig gealarmeerd.
2. Alarmering:
Zodra een aanval wordt gedetecteerd, activeert het systeem een alarm en waarschuwt de zorgverlener. Dit kan met name belangrijk zijn voor nachtelijke aanvallen waarbij de persoon met epilepsie alleen slaapt en er geen directe observatie mogelijk is.

Belang van aanvalsdetectie

Het belang van aanvalsdetectie, met name 's nachts, is cruciaal vanwege de hoge incidentie van aanvallen tijdens deze periode van patiënten die 's-nachts tonisch clonische aanvallen ervaren en die alleen slapen. Zowel professionele zorgverleners als ouders van kinderen met epilepsie kunnen baat hebben bij deze alarmeringssystemen.

Aanbevelingen en overwegingen

• Overweeg het gebruik van aanvalsdetectie bij patiënten met epilepsie met inachtneming van de leeftijdsgrens zoals aangegeven door de fabrikant.  Voor NightWatch is dit vanaf 4 jaar en voor Epicare Mobile is dit vanaf 10 jaar.
• Deze leeftijdsgrens is gebaseerd op de leeftijd van de deelnemers in de klinische studies.
• Aanvalsdetectie heeft vooral een aanvullende waarde als deze aanvallen nu soms gemist worden.
• Bespreek met uw neuroloog het nut van al dan niet aanschaffen aanvalsdetectie, waarbij de voor- en nadelen en de doelen van aanvalsdetectie besproken worden. Neem hierin ook de haalbaarheid van de opvolging van alarmen mee.
• Stem het type aanvalsdetectie zo goed mogelijk af op de specifieke patiënt (situatie). Mogelijke systemen voor nachtelijke aanvallen zijn de Nightwatch of Epicare Free of Mobile. Systemen voor aanvallen overdag zijn de Epicare Free of Mobile. (voor een volledig overzicht van alle mogelijke systemen: https://www.aanvalsdetectie.nl)
• NightWatch (geschikt voor patiënten vanaf 4 jaar) en Epicare Mobile/Free (geschikt voor patiënten vanaf 10 jaar) worden aanbevolen vanwege hun nauwkeurigheid en beschikbaarheid. 

https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/epilepsie/aanvalsdetectie.html

Slaagkans

Het succes van aanvalsdetectie hangt af van acceptatie en haalbaarheid in de dagelijkse praktijk. Het kan een waardevolle toevoeging zijn voor patiënten met frequente of ernstige aanvallen, waarbij een objectieve registratie van aanvallen wenselijk is.
Kortom, aanvalsdetectie kan een belangrijke rol spelen in het verbeteren van de veiligheid en kwaliteit van leven voor mensen met epilepsie. Het is essentieel om goed geïnformeerde keuzes te maken bij het selecteren van het juiste alarmeringssysteem, gebaseerd op individuele behoeften en klinische validatie.
Meer informatie over aanvalsdetectie en aanbevelingen is te vinden op aanvalsdetectie.nl.
Opgelet, dit is een Nederlandse website waar soms informatie staat over “zorgverzekeraars” en “patiëntenvereniging”, die niet van toepassing is voor België.

Algemene vragen kunt u ook stellen via e-mail aan de Epilepsie Liga via info [at] epilepsieliga [dot] be.

Referenties
• Richtlijn Epilepsie - Aanvalsdetectie
• Ikaros - NightWatch Project
• EpilepsieNL - Aanvalsdetectie
• Thuisarts - Keuzekaart Aanvalsdetectie
________________________________________
Dit artikel biedt een overzicht van aanvalsdetectieapparatuur en benadrukt het belang van klinisch gevalideerde oplossingen bij epilepsie.
Door het juiste alarmeringssysteem te kiezen, kunnen patiënten en zorgverleners de veiligheid en kwaliteit van leven verbeteren.